Eskarabilera

XX. mendearen hasieran Espainiako herrialde pobreetan emakumeek ikatzen hondakinak (eskarabilla) biltzen zituzten. Berrerabili zitekeen ikatza biltzen zuten . Normalean,  trenak trenbideetan utzi ohi zuten ikatza edo metalurgia lantegietako ikatz hondakinak hartzen zuten. Emakumeek bildutako ikatza oso merke saltzen zuten etxeetako sukaldeetarako eta berogailuetarako. Bestalde, garai batean errepideak eta kaleak asfaltatzeko ere erabilia izan zen euskal herriko txoko askotan, honen arrazoia ikatz honen ugaritasuna zelarik.

Basauriko jaien ikurra bihurtu zen hauen hasieratik, izan ere Basaurin eskarabila biltzen zuten emakume ugari bizi ziren. Honen omenez San Pedro plazan ekarabila baten estatua jarri zuten

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gaur egun San Fausto santuarekin batera Eskarabillera Basauriko Jaietako ikurra da.  Jaiei hasiera ematen die lehenengo egunean udaletxeko balkoitik eta hauei amaiera ematen die zerutik. Izan ere, jaietako azken egunean puxikekin zerura jaurti egiten da eskarabilera  norabiderik gabe. Eskarabileraren barruan gutun bat idatzita dago hainbat hizkuntzetan,  munduko edozein tokitan jauzi daitekeelako. Gutun horretan datorren urteko jaietarako gonbidapena luzatzen zaie aurkitzen dutenei, Basauriko Jaiak dohainik gozatzeko aukerarekin. Eskarabilera zerura jaurti aurretik jaiei amaiera ematen zaie ospakizun batekin. Koadrilei sariak ematen dizkiete herriko taldeak, sari ugari daude eta koadrilentzako oso garrantzitsuak dira hauek irabaztea. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eskarabilera jaietako ikurra izanda abesti bat sortu zen orain dela bi urte. Herriko taldeak burututako ekimena izan zen baina Honat talde Basauriarrak egin zuen abestia beste kolaborazio batzuekin. Erritmo guztiz alaia dauka eta estribillo gogora erraza.

                                                                                                                         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eskarabilera bila (Letra)

 

Zabaldu ahoa ta eman ozen berria airean

zabaldu bihotza ta eman ozen berria airean

haize berriak datoz bultzaka herriko kaleetan

gogo berriak herritar guztion bihotzetan.  

Zapi ta porroiak atera

Basauriko herria kalera

ohartu barik urtebete pasa dela

jaia beste behian hasiko da.  

 

————————Estribillo———————————

Eskarabilera burua ez galdu

auskalo non topako dugun

itsasoan galduta edo atzerrian

basauriko kaletan botata.

 

————————Estribillo———————————  

Zurrakapote tantak soinean

txosnarik txosna goazen parrandan

eguzkia irtenda banoa ohera

bihar berriz egongo gara.  

Kaleko ikatz zatiak biltzen, txiki direnak batera handitzen

bidea eginez, kalerik kale, herriko festak indar berritzen

anaitasuna da zuen ardura, euskera hortzean egun eta gauean

banatu irria, izan bizia, adi begira!